Octopus mong rằng chia sẻ ngắn của chúng tôi về các vị thế đầu tư/đầu cơ đã chốt sẽ giúp ích được các nhà đầu tư cá nhân trong hoạt động đầu tư của riêng mình.

Hôm qua, ngày 24/08, Octopus có dịp tham quan hội chợ triển lãm quốc tế thủy sản Vietfish được tổ chức bởi Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP). Đây là một hoạt động thực địa bình thường của chúng tôi nhằm thu thập thông tin nghiên cứu.

Ngoài dịp tham quan hàng chục gian hàng của nhiều doanh nghiệp đầu ngành thủy sản như Minh Phú, Vĩnh Hoàn, Nam Việt, Cửu Long An Giang,… thì trong hội chợ lần này chúng tôi cũng được nghe chia sẻ của TS Hồ Quốc Lực về xu hướng thị trường thủy sản hậu Covid.

Điểm mà chúng tôi lưu ý trong góc nhìn của TS Lực là việc nhu cầu thủy sản tại các thị trường chủ lực dự báo yếu hơn trong nửa cuối năm. Nghĩa là giai đoạn kinh doanh thuận lợi nhất về cả giá và sản lượng bán của các doanh nghiệp đã qua rồi. Và cũng nghĩa là giá cổ phiếu – nhiệt kế đo triển vọng doanh nghiệp thủy sản – sẽ đối diện gió ngược.

Nhưng, thực tế là biết được điều đó ở thời điểm hiện tại gần như không mang lại nhiều lợi thế cho nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Đơn giản thôi, vì chúng tôi tin rằng câu chuyện này đã được phản ánh trên giá cổ phiếu.

Hoạt động đầu tư của Octopus không dựa trên những thông tin được đồng thuận phổ quát như vậy, bởi đi cùng đám đông là cách tốt nhất để đạt một thành tích trung bình.

Kiếm lợi từ cổ phiếu cá tra: Tỉnh táo với sự đồng thuận đám đông và hiểu rõ nơi mình đang đứng

Thủy sản mà nói cụ thể hơn là ngành cá tra là các khoản đầu tư đã tạo nên phần lớn mức lợi nhuận vượt trội của Octopus trong năm 2022.

Vào khoảng đầu tháng 2/2022, chúng tôi đã nhận thấy xu hướng tích cực trong diễn biến giá nguyên liệu cá tra tại Việt Nam và ngay lập tức tiến hành phân tích, theo dõi. Octopus thiết lập các kênh thông tin để cập nhật các dữ liệu về thị trường cá tra, đồng thời, có chuyến đi thực địa về An Giang để tham dự đại hội thường niên của một doanh nghiệp trong ngành.

Tại cuộc họp thường niên lần này chúng tôi bất ngờ khi không có bất kỳ một chuyên viên phân tích từ công ty chứng khoán nào tham dự, thêm vào đó chỉ có số ít cổ đông bên ngoài doanh nghiệp. Vào thời điểm đó, Octopus tin rằng thị trường vẫn chưa hoàn toàn nắm được câu chuyện về ngành cá tra.

Mặc dù giá cổ phiếu của các doanh nghiệp cá tra đã tăng khá mạnh kể từ cuối năm 2021, nhưng lúc bấy giờ chúng tôi xác định rằng đà tăng này chịu tác động lớn bởi xu hướng của toàn thị trường trong giai đoạn đó, khi VN-Index tăng từ 1,240 vượt 1,500 điểm. Đà tăng này khiến định giá của các cổ phiếu cá tra là không hề rẻ xét trên thang đo lịch sử. Tuy nhiên, tại Octopus, chúng tôi hiểu rằng định giá mang tính tương đối trong từng bối cảnh thị trường. Điều này nghĩa là cổ phiếu thủy sản đắt so với chính nó trong quá khứ nhưng lại khá rẻ khi so sánh với bối cảnh thị trường tháng 2/2022.

Như vậy, Octopus xác định cổ phiếu cá tra là những khoản đầu tư hấp dẫn lúc bấy giờ.

Tuy nhiên, chúng tôi hiểu rằng tham gia vào một môi trường đầu tư như vào đầu năm 2022 thì bạn sẽ luôn phải sẵn sàng phản ứng với rủi ro hệ thống, bởi vì thị trường đã được nuôi nấng bởi sự hứng khởi trong một thời gian dài. Nếu tâm lý thị trường thay đổi, định giá chung toàn thị trường sẽ giảm nhanh. Nhận thức được điều này, Octopus tiến hành giải ngân vừa phải và đồng thời theo dõi sát sao diễn biến của thị trường chứng khoán để quyết định thoái vốn – chứ không hoàn toàn chỉ đến từ việc đánh giá yếu tố nội tại doanh nghiệp, cổ phiếu.

Trong quá trình đầu tư ngành cá tra, chúng tôi cũng bắt gặp những nhận định lạc quan thái quá và dựa trên ít cơ sở phân tích thực tiễn của giới phân tích từ các công ty chứng khoán, thậm chí được thừa nhận bởi cả người trong ngành cá tra. Chẳng hạn, một luận điểm chủ chốt của họ trong việc khuyến nghị cổ phiếu cá tra là các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam sẽ được lợi lớn khi cá minh thái từ Nga bị cấm cửa vào Mỹ và EU. Điều này là hoàn toàn sai lầm và chỉ dựa trên ngoại suy đơn thuần. Chúng ta chỉ cần theo dõi đơn giản để thấy đó là một góc nhìn có vấn đề: Giá và sản lượng cá tra xuất khẩu vào châu Âu không hề tăng đủ để thỏa mãn luận điểm; đồng thời, chỉ có giá cá minh thái từ các nước Bắc Âu là tăng mạnh vì chúng được săn đón và là sự thay thế thực tế cho nguồn cung từ Nga – chứ không phải là một loại cá khác từ Việt Nam.

Trở lại với thị trường chứng khoán, thì đến cuối tháng 3 – đầu tháng 4, các vụ bắt bớ liên quan đến FLC và Tân Hoàng Minh xuất hiện. Cùng lúc, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu tiến hành chính sách thắt chặt tiền tệ của mình để chống lại lạm phát. Ngay từ lúc này, Octopus xác định tâm lý thị trường đã đến điểm cực thịnh và sẽ dần dần thay đổi. Điều đó đồng nghĩa nhiều nhóm cổ phiếu tăng giá dựa trên ảo vọng sẽ đối mặt với định giá bốc hơi rất nhanh.

Kết hợp giữa những quan sát bối cảnh thị trường chứng khoán và quan sát thấy những nhận thức lạc quan thái quá hiện hữu tại ngành cá tra, chúng tôi bắt đầu thoái vốn dần khỏi các cổ phiếu cá tra và đến đầu tháng 6 là gần như sạch sẽ.

Thành tích của chúng tôi trong năm 2022 không chỉ đến từ việc tìm được cơ hội hấp dẫn tại các cổ phiếu, các ngành kinh tế cụ thể, mà còn bắt nguồn từ việc hiểu nơi mà chúng ta đang đứng trong chu kỳ của nền kinh tế, của thị trường chứng khoán.

Ngoài ra, kỷ luật để có thể tiến hành các hoạt động đúng như dự tính là điều tối quan trọng. Thực tế, khi chúng ta nhìn lại mọi việc thật rõ ràng, nhưng quả thực trong mỗi thời điểm thì các quyết định đều phải suy tính nhiều và không hề dễ dàng.