Hôm qua, thứ ba ngày 21/02, trang thông tin về trái phiếu của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội đăng tải công bố thông tin của Tập đoàn Đầu tư Địa ốc Nova (Novaland; NVL) về việc chưa thể thu xếp được nguồn thanh toán tiền lãi và gốc liên quan đến 2 lô trái phiếu.
Các văn bản cho biết Novaland không thể đáp ứng nghĩa vụ trả 53.2 tỷ tiền lãi và 1 ngàn tỷ tiền gốc của lô trái phiếu NVLH2123009 có ngày thanh toán theo kế hoạch là 13/02/2023, cùng với 26.5 tỷ tiền lãi của lô NVLH2224005 có ngày thanh toán là 16/02/2023.
Sự kiện mới lột tả tình cảnh bi đát của người khổng lồ ngành địa ốc Novaland. Và thậm chí, trong năm nay, đây cũng không phải là lần cuối doanh nghiệp này đối diện áp lực trả lãi và đáo hạn trái phiếu. Theo số liệu chúng tôi thu thập, chỉ tính riêng lượng trái phiếu do Novaland trực tiếp phát hành thì giá trị đáo hạn (mệnh giá) trong các tháng 3, 4, 5, 6, 7 lần lượt là 1.97 ngàn tỷ, 220 tỷ, 1 ngàn tỷ, 3.4 ngàn tỷ, 1.96 ngàn tỷ.
Đáng chú ý, trong số trái phiếu đó có hơn 1 ngàn tỷ trái phiếu (mã NVL122001 đáo hạn ngày 20/07/2023) do Quỹ Trái phiếu Techcom (TCBF) nắm giữ. Lượng trái phiếu này đương nhiên phải đối diện rủi ro lớn rằng Novaland không thể đáp ứng nghĩa vụ thanh toán. Rủi ro này là một nguyên nhân đằng sau việc các trái phiếu bị giao dịch sâu dưới mệnh giá. Theo đó, quỹ đầu tư trái phiếu lớn nhất thị trường TCBF cũng đã ghi nhận mức chiết khấu (giảm giá trị so với mệnh giá) đến 44% đối với số trái phiếu NVL122001 mà họ sở hữu.
Trạng thái tài sản của quỹ TCBF. Nguồn: Báo cáo cập nhật của TCBF tại ngày 12/02/2023
Tuy nhiên, chuyện sẽ không đáng nói nếu như TCBF không liên tục trình bày trong thư gửi đến nhà đầu tư rằng giá trị thực của danh mục trái phiếu (trong đó có NVL122001) mà họ nắm giữ vẫn bằng giá trị mệnh giá cộng với lãi cộng dồn sắp trả.
Phía TCBF luôn nhận định rằng vì thị trường biến động và tâm lý nhà đầu tư hoang mang nên mới dẫn đến không phân biệt rõ chất lượng trái phiếu. Kèm theo đó, thanh khoản thị trường trái phiếu thấp nên giá các trái phiếu giao dịch thực tế mới thấp hơn giá trị thực của trái phiếu.
Thông qua các báo cáo, TCBF dường như ngầm nhắn gửi đến nhà đầu tư rằng những thua lỗ của quỹ là vì giá của chứng chỉ quỹ bị thị trường định giá thấp/định giá sai. Nghĩa là quỹ này (như chúng tôi hiểu theo cách giải thích của họ) không hề sai lầm trong việc phân tích và lựa chọn đầu tư, mà chủ yếu gặp sự cố do thị trường vận hành chưa chuẩn, và rồi, số trái phiếu mà TCBF nắm giữ sẽ trở về giá trị thực (tức là mệnh giá kèm với lãi cộng dồn sắp trả) khi thời gian trôi qua.
Tại các báo cáo của TCBF cũng chứa những giả định kỳ quặc. Chẳng hạn báo cáo cập nhật phân tích danh mục tại ngày 12/02 mới đây có đoạn giả định: “… các tổ chức phát hành trái phiếu vẫn hoạt động kinh doanh ổn định thì quỹ sẽ nhận đều đặn gốc và lãi trái phiếu đang nắm giữ…”
Đây quả là một giả định phi thực ở thời điểm hiện tại!
Và thay vì giả định, chẳng phải công việc của TCBF là thay mặt nhà đầu tư thực hiện nghiên cứu, đánh giá và lựa chọn tài sản để đầu tư hay sao?
Những nhà đầu tư hiểu được sự phi lý trong giả định của TCBF sẽ phải đặt dấu hỏi về tính đúng đắn của những thông tin xuất phát từ TCBF, về số tiền lãi và tiền gốc trái phiếu mà quỹ này dự kiến nhận được theo thời gian.
Tiền lãi và gốc TCBF dự kiến nhận được theo thời gian đến đáo hạn tính từ 13/02/2023. Nguồn: TCBF
TCBF đã khéo léo trong việc soạn thảo các báo cáo của mình, cụ thể là việc đưa ra những ghi chú trong thư gửi đến nhà đầu tư. Phía TCBF trình bày về “giá trị thực” như là phần thuyết minh cho báo cáo, chứ thực tế không phải đang nói đến giá trị thực theo nghĩa đó là giá trị kinh tế hợp lý của lượng trái phiếu mà quỹ nắm giữ. Phần đông nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam vốn chẳng phải là những người tinh vi trong thế giới tài chính: Họ đâu phân biệt được điều đó? Khi đọc thư của TCBF làm sao họ có thể hiểu được “giá trị thực” này không phải là giá trị thực đó?
Quả là rối rắm!
Một phần nội dung tại báo cáo đánh giá danh mục tài sản TCBF tại ngày 12/02/2023. Nguồn: TCBF
Một kết quả là ngôn ngữ tại báo cáo của TCBF đã phần nào trấn an nhà đầu tư, qua đó giúp quỹ tránh được các đợt rút tiền có nguy cơ dẫn đến đổ vỡ. Tuy nhiên, việc làm này cũng chỉ là cách để họ có thêm thời gian trước khi cơn bão thực sự ập đến.
Ngày 20/07 tới đây, số phận của lô trái phiếu ngàn tỷ NVL122001 sẽ là bài kiểm tra với không chỉ Novaland mà còn cả TCBF.
Vào ngày mà những nhà đầu tư gửi tiền cho TCBF nhận ra rằng tổ chức này thực sự đã sai lầm trong hoạt động đầu tư thì họ - các nhà đầu tư - rồi cũng sẽ nghi ngờ về giá trị của không chỉ lượng trái phiếu do Novaland phát hành mà còn là toàn bộ danh mục trái phiếu do TCBF nắm giữ. Tiền sẽ tháo chạy.
Trong thị trường tài chính, niềm tin là thứ rất quan trọng.
(*): Trước đó, trong giai đoạn từ tháng 10-11/2022, giá trị tài sản ròng của quỹ trái phiếu TCBF đã giảm từ mức gần 20 ngàn tỷ xuống chỉ còn gần 9.5 ngàn tỷ đồng, khi đối diện làn sóng rút tiền của nhà đầu tư. Tính đến 22/02/2023, quỹ này ghi nhận giá trị tài sản ròng xấp xỉ 9 ngàn tỷ đồng.
“Giá trị thực” của TCBF - Quỹ Trái phiếu Techcom
22/02/2023 10:00Giá trị thực ư? Nó đâu?
Hôm qua, thứ ba ngày 21/02, trang thông tin về trái phiếu của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội đăng tải công bố thông tin của Tập đoàn Đầu tư Địa ốc Nova (Novaland; NVL) về việc chưa thể thu xếp được nguồn thanh toán tiền lãi và gốc liên quan đến 2 lô trái phiếu.
Các văn bản cho biết Novaland không thể đáp ứng nghĩa vụ trả 53.2 tỷ tiền lãi và 1 ngàn tỷ tiền gốc của lô trái phiếu NVLH2123009 có ngày thanh toán theo kế hoạch là 13/02/2023, cùng với 26.5 tỷ tiền lãi của lô NVLH2224005 có ngày thanh toán là 16/02/2023.
Sự kiện mới lột tả tình cảnh bi đát của người khổng lồ ngành địa ốc Novaland. Và thậm chí, trong năm nay, đây cũng không phải là lần cuối doanh nghiệp này đối diện áp lực trả lãi và đáo hạn trái phiếu. Theo số liệu chúng tôi thu thập, chỉ tính riêng lượng trái phiếu do Novaland trực tiếp phát hành thì giá trị đáo hạn (mệnh giá) trong các tháng 3, 4, 5, 6, 7 lần lượt là 1.97 ngàn tỷ, 220 tỷ, 1 ngàn tỷ, 3.4 ngàn tỷ, 1.96 ngàn tỷ.
Đáng chú ý, trong số trái phiếu đó có hơn 1 ngàn tỷ trái phiếu (mã NVL122001 đáo hạn ngày 20/07/2023) do Quỹ Trái phiếu Techcom (TCBF) nắm giữ. Lượng trái phiếu này đương nhiên phải đối diện rủi ro lớn rằng Novaland không thể đáp ứng nghĩa vụ thanh toán. Rủi ro này là một nguyên nhân đằng sau việc các trái phiếu bị giao dịch sâu dưới mệnh giá. Theo đó, quỹ đầu tư trái phiếu lớn nhất thị trường TCBF cũng đã ghi nhận mức chiết khấu (giảm giá trị so với mệnh giá) đến 44% đối với số trái phiếu NVL122001 mà họ sở hữu.
Tuy nhiên, chuyện sẽ không đáng nói nếu như TCBF không liên tục trình bày trong thư gửi đến nhà đầu tư rằng giá trị thực của danh mục trái phiếu (trong đó có NVL122001) mà họ nắm giữ vẫn bằng giá trị mệnh giá cộng với lãi cộng dồn sắp trả.
Phía TCBF luôn nhận định rằng vì thị trường biến động và tâm lý nhà đầu tư hoang mang nên mới dẫn đến không phân biệt rõ chất lượng trái phiếu. Kèm theo đó, thanh khoản thị trường trái phiếu thấp nên giá các trái phiếu giao dịch thực tế mới thấp hơn giá trị thực của trái phiếu.
Thông qua các báo cáo, TCBF dường như ngầm nhắn gửi đến nhà đầu tư rằng những thua lỗ của quỹ là vì giá của chứng chỉ quỹ bị thị trường định giá thấp/định giá sai. Nghĩa là quỹ này (như chúng tôi hiểu theo cách giải thích của họ) không hề sai lầm trong việc phân tích và lựa chọn đầu tư, mà chủ yếu gặp sự cố do thị trường vận hành chưa chuẩn, và rồi, số trái phiếu mà TCBF nắm giữ sẽ trở về giá trị thực (tức là mệnh giá kèm với lãi cộng dồn sắp trả) khi thời gian trôi qua.
Tại các báo cáo của TCBF cũng chứa những giả định kỳ quặc. Chẳng hạn báo cáo cập nhật phân tích danh mục tại ngày 12/02 mới đây có đoạn giả định: “… các tổ chức phát hành trái phiếu vẫn hoạt động kinh doanh ổn định thì quỹ sẽ nhận đều đặn gốc và lãi trái phiếu đang nắm giữ…”
Đây quả là một giả định phi thực ở thời điểm hiện tại!
Và thay vì giả định, chẳng phải công việc của TCBF là thay mặt nhà đầu tư thực hiện nghiên cứu, đánh giá và lựa chọn tài sản để đầu tư hay sao?
Những nhà đầu tư hiểu được sự phi lý trong giả định của TCBF sẽ phải đặt dấu hỏi về tính đúng đắn của những thông tin xuất phát từ TCBF, về số tiền lãi và tiền gốc trái phiếu mà quỹ này dự kiến nhận được theo thời gian.
TCBF đã khéo léo trong việc soạn thảo các báo cáo của mình, cụ thể là việc đưa ra những ghi chú trong thư gửi đến nhà đầu tư. Phía TCBF trình bày về “giá trị thực” như là phần thuyết minh cho báo cáo, chứ thực tế không phải đang nói đến giá trị thực theo nghĩa đó là giá trị kinh tế hợp lý của lượng trái phiếu mà quỹ nắm giữ. Phần đông nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam vốn chẳng phải là những người tinh vi trong thế giới tài chính: Họ đâu phân biệt được điều đó? Khi đọc thư của TCBF làm sao họ có thể hiểu được “giá trị thực” này không phải là giá trị thực đó?
Quả là rối rắm!
Một kết quả là ngôn ngữ tại báo cáo của TCBF đã phần nào trấn an nhà đầu tư, qua đó giúp quỹ tránh được các đợt rút tiền có nguy cơ dẫn đến đổ vỡ. Tuy nhiên, việc làm này cũng chỉ là cách để họ có thêm thời gian trước khi cơn bão thực sự ập đến.
Ngày 20/07 tới đây, số phận của lô trái phiếu ngàn tỷ NVL122001 sẽ là bài kiểm tra với không chỉ Novaland mà còn cả TCBF.
Vào ngày mà những nhà đầu tư gửi tiền cho TCBF nhận ra rằng tổ chức này thực sự đã sai lầm trong hoạt động đầu tư thì họ - các nhà đầu tư - rồi cũng sẽ nghi ngờ về giá trị của không chỉ lượng trái phiếu do Novaland phát hành mà còn là toàn bộ danh mục trái phiếu do TCBF nắm giữ. Tiền sẽ tháo chạy.
Trong thị trường tài chính, niềm tin là thứ rất quan trọng.
(*): Trước đó, trong giai đoạn từ tháng 10-11/2022, giá trị tài sản ròng của quỹ trái phiếu TCBF đã giảm từ mức gần 20 ngàn tỷ xuống chỉ còn gần 9.5 ngàn tỷ đồng, khi đối diện làn sóng rút tiền của nhà đầu tư. Tính đến 22/02/2023, quỹ này ghi nhận giá trị tài sản ròng xấp xỉ 9 ngàn tỷ đồng.